مدل فرایند توسعه منابع انسانی در شرکت‌های دانش‌بنیان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین، ایران

2 دانشیار، گروه مدیریت منابع انسانی و کسب وکار، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

3 استاد، دانشکده مدیریت، دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: شرکت‌های دانش‌بنیان به‌عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد دانش‌محور، نقش کلیدی در توسعه نوآوری، افزایش بهره‌وری و رقابت‌پذیری در بازارهای داخلی و جهانی دارند. در این شرکت‌ها، منابع انسانی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سرمایه‌ها شناخته می‌شوند که تأثیر مستقیمی بر تحقق اهداف سازمانی و افزایش نوآوری دارند. با توجه به پیچیدگی‌های محیطی و تحولات سریع فناوری، نیاز به طراحی فرایند توسعه منابع انسانی بیش از پیش احساس می‌شود. بر این اساس، در این پژوهش به طراحی مدل فرایند توسعه منابع انسانی در شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخته می‌شود.
روش‌شناسی: این مطالعه، یک پژوهش کاربردی و کیفی است و با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. جهت گردآوری داده‌ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. مصاحبه‌ها با 17 نفر از متخصصان شرکت‌های دانش‌بنیان به‌صورت هدفمند تا مرحله اشباع نظری انجام شد و تحلیل داده‌ها از طریق فرایند کدگذاری صورت گرفت.
یافته‌ها: بر اساس تحلیل داده‌های پژوهش، فرایندهای سیستم توسعه منابع انسانی در چهار محور عمده شامل مولفه‌های برنامه‌ریزی و اجرای توسعه، استراتژی مدیریت منابع انسانی، برنامه‌ریزی استراتژیک و آموزش و ارزیابی استراتژیک دسته‌بندی شدند.
نتیجه‌گیری: در این پژوهش، با تمرکز بر ویژگی‌های خاص شرکت‌های دانش‌بنیان و اهمیت منابع انسانی به‌عنوان سرمایه اصلی این شرکت‌ها، مدلی برای توسعه منابع انسانی ارائه شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که توسعه منابع انسانی در شرکت‌های دانش‌بنیان نیازمند رویکردی پویا، انعطاف‌پذیر و مبتنی بر دانش است. این مدل با تأکید بر ابعاد چهارگانه مدل‌ نهایی به بهبود بهره‌وری، خلاقیت و نوآوری در سازمان کمک می‌کند. شرکت‌های دانش‌بنیان برای افزایش رقابت‌پذیری، مدل ارائه‌شده را به‌طور جامع پیاده‌سازی و متناسب با نیازهای سازمانی خود بومی‌سازی نمایند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Human Resources Development Process Model in Knowledge-Based Companies

نویسندگان [English]

  • Mahnaz Sabzi 1
  • Hassan Rangriz 2
  • Mehdi Kheirandish 3
1 PhD Student, Public Administration, Faculty of Management and Accounting, Islamic Azad University, Qazvin Branch, Qazvin, Iran
2 Associate Prof., Department of Human Resource Management and Business, Kharazmi University, Tehran, Iran
3 Professor, Faculty of Management, Shahid Sattari Aeronautical University of Science and Technology, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background & Purpose: Knowledge-based companies, as one of the main pillars of the knowledge-based economy, play a key role in developing innovation, increasing productivity and competitiveness in domestic and global markets. In these companies, human resources are known as one of the most important assets that have a direct impact on the realization of organizational goals and increasing innovation. Considering the complexities of the environment and rapid technological changes, the need to design the human resources development process is felt more than ever. Based on this, in this research, the design of the human resource development process model in knowledge-based companies is discussed.
Methodology: This study is an applied and qualitative research and was conducted using thematic analysis method. A semi-structured interview was used to collect data. Interviews with 17 specialists of knowledge-based companies were conducted purposefully until the theoretical saturation stage, and data analysis was done through the coding process.
Findings: Based on the analysis of research data, the processes of the human resources development system were categorized into four major axes, including the components of development planning and implementation, human resources management strategy, strategic planning, and strategic training and evaluation.
Conclusion: In this research, focusing on the special characteristics of knowledge-based companies and the importance of human resources as the main capital of these companies, a model for the development of human resources was presented. The research findings showed that the development of human resources in knowledge-based companies requires a dynamic, flexible and knowledge-based approach. This model helps to improve productivity, creativity and innovation in the organization by emphasizing the four dimensions of the final model. To increase competitiveness, knowledge-based companies should comprehensively implement the presented model and localize it according to their organizational needs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development Planning and Implementation
  • Human Resource Management Strategy
  • Strategic Planning and Training and Strategic Evaluation

مراجع

ارسلان، محسن.، و واعظی، رضا. (1398). مدل­سازی عوامل اثرگذار و اثرپذیر در توسعه منابع انسانی بخش دولتی استان کرمان در 1404. فصلنامه چشم­انداز مدیریت دولتی، 10 (4)، 88-65.
ارمسترانگ ، مایکل ترجمه اعرابی ،  محمد،  ایزدی ، داوود (1381)، مدیریت استراتژیک منابع انسانی (راهنمای عمل) دفتر پژوهشهای فرهنگی
اصغری صارم ، علی ، دانایی فرد، حسن ، فانی، علی اصغر و ارین فلی پور واکاوی نقش داستان سرایی سازمانی در توسعه منابع  انسانی، کمکاشی در ادبیات پژوهشی مدیریت دولنی، دوره 8 شماره1، 1395 صص181-218
بابایی راینی ، دانش فرد، کرم اله، میرسپاسی (1400) طراحی الگوی توسعه منابع انسانی در حهت ارنقای اثر بخشی سازمان های دولنی (مطالعه موردی استانداری کرمان).مدیریت سارمان های دولتی 9 (2)45-60
تونکه نژاد، ماندانی و علی داوری (1388)توسعه منابع انسانی با رویکرد جامعه شناختی سازمان.فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع) سال اول، شماره 3)ص 51 -80
جلیلی، حمیده ؛ محمدی ، محمد؛ یعقوبی، نورمحمد و جلیل جراحی (1399) طراحی الگوی توسعه منابع انسانی برای دانشجویان با تمرکز کارآفرینی. مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی  ، شماره، 6 صص 674-665
حاجیلو، محمد؛ محمدی، تبی اله ؛ درودی، هما؛ منصوری، علی (1400) تدوبن الگوی توسعه منابع انسانی  آموزش محور مبتنی بر حکمرانی خوب در دانشگاه های علوم پرشکی کشور (مطالعه کیفی)راهبردهای اموزش در غلوم پزشکی دوره 14 شماره 4 صص161-171
خائف  الهی احمدعلی؛ روحانی، علی و شهرزاد نیری (1396) طراحی راهبردهای توسعۀ منابع انسانی بومی به تفکیک وضعیت استخدامی کارکنان  فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع) سال نهم، شماره 3 شماره پیاپی29،  صص25-48
رجب­پور، ابراهیم.، چرختاب مقدم، جهانشاه.، افخمی اردکانی، مهدی.، و هاشمی، مهدی. (1399). تبیین مفهوم توسعه منابع انسانی در پژوهشگاه صنعت نفت با استفاده از تکنیک دیمتل فازی. فصلنامه مدیریت بهره­وری، 14 (53)، 140-119.
رحیمی، سمیه؛ خراسانی، اباصلت، خراسانی و مرتضی رضایی زاده (1399) بررسی های قابلیت های شبکه اجتماعی در توسعه منابع انسانی آموزش عالی ایران: یک مطالعه کیفی. فصلنامه فنآوری اطالعات و ارتباطات در علوم تربیتی سال یازدهم ـ شماره دوم صص 25-5
رخشانی، جاوید.، ابراهیم­پور، حبیب.، ستاری اردبیلی، فرزاد.، رسولی، اسحق.، و حسن­زاده، محمد. (1399a). ارائه مدل توسعه منابع انسانی درسازمان­های دولتی با رویکرد کارآفرینانه: با استفاده از نظریه داده بنیاد. فصلنامه مدیریت بهره­وری، 14 (54)، 102-74.
رخشانی، جاوید.، ابراهیم­پور، حبیب.، ستاری اردبیلی، فرزاد.، رسولی، اسحق.، و حسن­زاده، محمد. (1399ba). مدل معادلات ساختاری توسعه منابع انسانی کارآفرنیانه در سازمان­های دولتی. فصلنامه پژوهش­های مدیریت عمومی، 13 (49)، 300-269.
روحانی­راد، شایان.، و طیبی ابوالحسنی، امیرحسین. (1399). بررسی الزامات ورود موفق به بازار برای شرکت­های دانش بنیان نوپا (مورد مطالعه شرکت­های حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات تهران). فصلنامه توسعه فناوری، 8 (1)، 220-185.
روزبه، علی مصطفی.، تیمورنژاد، کاوه.، و ربیعی مندجین، محمد رضا. (1400). اولویت‌بندی خط‌مشی‌های الگوی خط‌مشی‌گذاری توسعه منابع انسانی دستگاه­های دولتی ایران بر اساس نتایج حاصل از تحلیل شکاف اهمیت ـ عملکرد. فصلنامه خط­مشی­گذاری عمومی در مدیریت، 12 (41)، 38-27.
زارع،حمید، زارعی متین ، حسن ؛یزدانی، حمیدرضا؛ رسولی پرشکوه، ازاده (1399) ارائه مدل توسعه منابع انسانی با رویکرد تحولگرایانه)مطالعه فراترکیب. فصلنامه اموزش و توسعه منابع انسانی ، سال هفتم ش.26صص23-51
ستایش، سامی.، نرگسیان، عباس.، شاه حسینی، محمد علی.، و منظور، داوود. (1399). ارائه چارچوبی برای تبیین ابعاد و مؤلفه‌های توسعه منابع انسانی در سازمان‌های پروژه‌محور (موردمطالعه؛ وزارت نیرو). فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، 12 (40)، 100-63.
شامانی، سمیه؛ زرگر، محمد؛ حیدریه، عبداله و هادی همتیان (1400) ارایه مدلی جامع برای مدیریت استعداد در شرکتهای دانش بنیان. فصلنامه چشم انداز مدیریت دولتی دوره 12 شماره 3 ، 47  صص 32-56
شهرابی فراهانی، امیر و تیمورنژاد، کاوه (1399)مدیریت کارراهه شغلی راهبردی برای توسعه منابع انسانی. فصلنامه اموزش و توسعه منابع انسانی. سال هفتم شماره 26 صص 52-73
عبادی ، علی ؛ صفری، ثنا و حمید ملکی (1400) بررسی  مؤلفه های مؤثراخلاق  در یادگیر ی الکترونیکی در  راستا ی توسعة منابع انسانی.فرهنگ در دانشگاه اسلامی 38 / سال یازدهم، شماره1 صص46-25
عیدی، اکبر.، نوه ابراهیم، عبدالرحیم.، جعفری­نیا، سعید.، و حسن­پور، اکبر. (1398). طراحی الگوی تدوین استراتژی­های توسعه منابع انسانی بانک­های خصوصی کشور. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، 6 (21)، 19-1.
قلی زاده، منصور؛ ذوالفقاری زغقرانی، رشید و محسن محمدیان ساروی (1400) ارائه مدل توسعه منابع انسانی با تمرکز بر بهرهوری در سازمان امور مالیاتی کشور با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری. فصلنامه نواوری و ارزش افرینی.دوره دهم.ش.19 صص204-185
گلی پور، مریم؛ اولادیان، معصومه؛ صفری، محمود (1399) واکاوی فرایند توسعه منابع انسانی و تدوین الگوی مناسب در نظام اموزش عالی.فصلنامه اموزش و توسعه منابع انسانی.سال هفتم شماره 27  ، 136 -114  
محمدی نجف آبادی, عبدالمجید, اعتباریان خوراسگانی, اکبر, ابراهیم زاده دستجردی, رضا. (1400). 'شناسایی و اولویت‌بندی راهکارهای توسعة منابع انسانی صنعت گردشگری استان اصفهان', برنامه ریزی فضایی11 (2)صص 1-24
مهران­پور، مهدی.، صیادی، سعید.، پورکیانی، مسعود.، و سلاجقه، سنجر. (1397). طراحی مدل توسعه منابع انسانی مبتنی بر ارزش­های سازمانی. فصلنامه علوم مدیریت ایران، 13 (52)، 130-111.
میری قمصری، فاطمه.، ببران، صدیقه.، و سعیدی، احمد. (1399). تبیین ابعاد و مؤلفه‌های توسعه راهبردی مدیریت منابع انسانی (مورد مطالعه: سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران). فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، 12 (39)، 193-165.
Alizadeh, A., Dirani, K. M., & Qiu, S. (2021). Ethics, code of conduct and ethical climate: implications for human resource development. European Journal of Training and Development. ahead-of-print.
Anam Amin, R. S., & Lodhi, M. R. (2013). The impact of employees training on the job performance in education sector of Pakistan. Middle-East Journal of scientific research, 17(9), 1273-1278.
Ashmond, B., Opoku-Danso, A., & Owusu, R. A. (2022). Human resource development practices and employees’ performance in a Ghanaian university: a case of the University of Cape Coast. Journal of Human Resource and Sustainability Studies, 10(1), 77-97.
Braim, s. s. b. (2021). The role of training in human resource development. master thesis Department of Business. Karabuk University
Ferreira, B., Curado, C., & Oliveira, M. (2021). The Contribution of Knowledge Management to Human Resource Development: a Systematic and Integrative Literature Review. Journal of the Knowledge Economy, 1-29.
Gagné, M., Tian, A. W., Soo, C., Zhang, B., Ho, K. S. B., & Hosszu, K. (2019). Different motivations for knowledge sharing and hiding: The role of motivating work design. Journal of Organizational Behavior, 40(7), 783-799.
Hirudayaraj, M., & Matić, J. (2021). Leveraging Human Resource Development Practice to Enhance Organizational Creativity: A Multilevel Conceptual Model. Human Resource Development Review, 20(2), 172-206.
Jimenez‐Jimenez, D., & Sanz‐Valle, R. (2013). Studying the effect of HRM practices on the knowledge management process. Personnel Review. 42(1), 28-49.
Johns, E., Williams, A., & Martin, J. (2024). Talent management in technology companies: Approaches and best practices. International Journal of Human Resource Management, 33(3), 234-256.
Johnson, E., Smith, J. and Williams, A. (2021). Human resource development in technology companies: A case study in Silicon Valley. International Journal of Human Resource Management, 32(4), 567-589.
Martin, J., Johns, E. and Williams, A. (2020). Human resource development in innovative companies: An integrated model. Human Resource Research Journal, 27(4), 789-811.
McLean, G.N.(1998)HRD: a three legged stool anoctopus ,orcentipede?, Human resource delopment International,1(4):375-7
Nicolaescu, S. S., Florea, A., Kifor, C. V., Fiore, U., Cocan, N., Receu, I., & Zanetti, P. (2020). Human capital evaluation in knowledge-based organizations based on big data analytics. Future Generation Computer Systems, 111, 654-667.
Nuredin, Z. (2016). Impact of Human Resource Development Practice on Employees' Performance and Motivation in the case of EFDRE Ministry of Agriculture and Natural Resource (Doctoral Dissertation, Addis Ababa University, Ethiopia) Doctoral dissertation, MA Thesis, Addis Ababa University, Addis Ababa, Ethiopia].
Smith, J., Johnson, E. and Williams, A. (2022). Human resource management in technology startups: Challenges and opportunities. Human Resource Research Journal, 28(2), 123-145.
Swanson,R.A.(1995).Human resource development : performance-n the key.Human resourve developmentQuarterly 6(2).207-213.
Williams, A., Johnson, E. and Smith, J. (2023). The impact of human resource development programs on innovation in knowledge-based companies. Journal of Innovation and Entrepreneurship, 19(1), 34-56.
مدیریت دفاع هوایی
دوره 2، شماره 1
خرداد 1401
صفحه 171-190

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار