مدیریت انتظامی بحران‌های اجتماعی مبتنی بر فرماندهی و کنترل

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران،

2 عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا، تهران، ایران

چکیده

ناآرامی­های اجتماعی یکی از مظاهر و نمود‌های بحران‌هاست و نیروی انتظامی در چنین شرایطی به‌مثابه اصلی‌ترین نهاد نظام‌بخش، به­عنوان نیروی مقدم برای کنترل بحران اقدام می­نماید و چنانچه هدایتگری عملیات‌های انتظامی به‌صورت هوشمندانه و مبتنی بر فرماندهی و کنترل انجام نپذیرد اثرات جبران‌ناپذیری را در مدیریت وضعیت خواهد داشت، هدف این تحقیق شناخت توانایی­های این سامانه است که می­تواند فرمانده بحران را در اتخاذ تصمیم­های اثربخش و به هنگام یاری نماید. روش این پژوهش از حیث نوع کاربردی و از حیث روش، پیمایش است، جامعه آماری پژوهش، فرماندهان ناجا هستند که مجموعاً 185 نفر می‌باشند، حجم نمونه با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران، 125 نفر تعیین شده است. همچنین روایی پرسشنامه برای فرضیه اول، توسط آلفای کرونباخ 76/0 برای فرضیه دوم، 79/0 و برای فرضیه سوم، 81/0 به دست آمد. در پردازش و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری Excell و Spss و آزمون T تک نمونه‌ای و برای تعیین اولویت مؤلفه‌ها از آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج به‌دست‌آمده بیانگر آن است که فرماندهی و کنترل به ترتیب بیشترین اثرگذاری را در هماهنگی و هدایت عملیات، پردازش اطلاعات و تشخیص به‌موقع بحران دارد. وحدت فرماندهی در زمان مواجهه با بحران­های اجتماعی، تشخیص به­موقع بحران، نمایش وضعیت نبرد، فراهم نمودن موقعیت تصمیم­گیری و فراهم نمودن آگاهی وضعیتی، مهم‌ترین وظایف فرماندهی و کنترل برای مدیریت انتظامی بحران‌های اجتماعی هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Disciplinary management of social crises based on command and control

چکیده [English]

Social unrest is one of the manifestations and manifestations of crises, and in such circumstances, the police force, as the main systemic institution, acts as the leading force to control the crisis. The purpose of this study is to identify the capabilities of this system that can help the crisis commander in making effective and timely decisions. The statistical population of the study is the commanders of the NAJA, which is a total of 185 people. The sample size has been determined using the Cochran sampling formula, 125 people. Also, the validity of the questionnaire for the first hypothesis was 0.76 by Cronbach's alpha for the second hypothesis, 0.79 and for the third hypothesis, 0.81. In data processing and analysis, statistical software Excell and Spss and one-sample t-test were used and Friedman test was used to determine the priority of components. The results show that command and control are the most effective in coordinating and directing operations, information processing and timely crisis detection, respectively. Battlefield, providing decision-making opportunities and providing situational awareness are the most important command and control tasks for the disciplinary management of social crises.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crisis
  • Social crises
  • Command and control
  • Social crisis management
]۱[ احمدوند، علی­محمد و حمیدرضا اشراق و علی کریمی خوزانی، (1391)، مدیریت بحران­های اجتماعی (اعتصاب، تظاهرات اعتراض‌آمیز و ...)، با رویکرد پلیس جامعه­محور، توسعه سازمانی پلیس، شماره 40، ص 128-113.
]۲[ اشراقی، مهرداد (1392)، طراحی الگوی راهبردی فرماندهی و مدیریت انتظامی، مجموعه مقاله‌های همایش ملی فرماندهی و مدیریت انتظامی، چیستی، افق‌ها و فرصت‌ها، جلد اول.
]۳[ امیری، عبدالرضا، (1387)، بحران‌های طبیعی و نظم و امنیت اجتماعی، سازمان تحقیقات و مطالعات ناجا.
]۴[ امیرکبیری، علی‌رضا،(1381)، مدیریت استراتژیک، تهران، نگاه دانش.
]۵[ آراسته خو، محمد، (1381)، نقد و نگرش بر فرهنگ اصطلاحات علمی- اجتماعی، ، چاپ سوم، تهران، چاپخش.
]۶[ حسینی، حسین، (1390)، مدیریت بحران (1)، تهران، معاونت تربیت و آموزش ناجا، چاپ سوم.
]۷[ خدمتی، ابوطالب، پیروز، علی آقا، شفیعی، عباس، (1390)، مدیریت علوی، تهران، پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
]۸[ داداش تبار احمدی، کوروش، آزاده دل، رمضان علی، انعامی، ندا (1388)، فرماندهی و کنترل: تحلیلی بر دو رویکرد تصمیم‌گیری و رفتاری، مقالات سومین کنفرانس انجمن علمی فرماندهی و کنترل ایران.
]۹[ دادور، عبدا..، (1386)، نقش فناوری اطلاعات در مدیریت بحران، پایگاه مقالات مدیریت.
]۱۰[ دیوسالار، عبدالرسول،(1385)، راهبردها و معماری کلان فرماندهی و کنترل در روسیه (جلد اول: فرماندهی و کنترل)، موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، تهران، انس تک.
]۱۱[ رضاییان، علی، اصول مدیریت، (1389)، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ بیست و یکم.
]۱۲[ ریاضی، عبدالمجید (1388)، الگوی بومی تشخیص، تحلیل، تدبیر و تأثیر، مقالات سومین کنفرانس انجمن علمی فرماندهی و کنترل ایران.
]۱۳[ قاسمی، محمد؛ اشراقی، مهرداد؛ یاوری، علیرضا؛ یاوری، آرش(1392)، الگوی مرحله محور فرماندهی و کنترل در مدیریت بحران‌های انتظامی، پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی، دوره سوم، شماره 23، پائیز.
]۱۴[ قربانی زاده، وجه ا.. (1388)، نقش C4I در لجستیک مدیریت بحران، سومین کنفرانس ملی انجمن علمی فرماندهی و کنترل ایران.
]۱۵[ کاوسی، اسماعیل، (بهار 1389)، مدیریت بحران، پژوهشنامه شماره 51، پژوهشکده استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، تهران، کمیل.
]۱۶[ کنعانی، اکبر (1392)، نقش مرکز فرماندهی و کنترل ناجا در مدیریت بحران‌های اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و فنون فارابی.
]۱۷[ کنعانی، اکبر، محمدی برزگر، جعفر (1397)، نقش مرکز فرماندهی و کنترل ناجا در مدیریت بحران­های اجتماعی، فصلنامه پژوهش­هاى مدیریت انتظامى/ سال سیزدهم، شماره چهارم، زمستان.
]۱۸[ مروى، محمدرضا؛ بخشنده، محمد وممیزاده، الیاس. (1393)، تهدیدات آینده و رهیافت نوین فرماندهى و کنترل، هشتمین کنفرانس ملى انجمن فرماندهى و کنترل (C4I) ایران، تهران، دانشگاه علوم و فنون هوایى شهید ستارى، آذرماه 13.
]۱۹[ مصطفی نژاد، حسن، (1389)، مدیریت بحران قومی با رویکرد انتظامی، تهران، زرد.
]۲۰[ ویزناند، پائول ام، (1391)، مدیریت سازمان‌های پلیس، مترجم احسان خندق آبادی، دفتر تحقیقات کاربردی بازرسی کل ناجا.
]۲۱[ سهیلى، حمیدرضا؛ غضنفرى، مهدى و نادرى درشورى، وحید . (پاییز 1395 .(شناسایى چالش­هاى قابلیتى توسعه سامانه فرماندهى و کنترل در نیروهاى مسلح جمهورى اسلامى ایران. فصلنامه فرماندهى و کنترل، (1)1 ،(ص 41-62 ).
]۲۲[ علوى، سید حسین و مظلومى، على. (1390)، نقش و جایگاه فاوا در کنترل و فرماندهى اثربخش بر عملیات واکنش سریع، پنجمین اجلاس ملى فرماندهى و کنترل ایران، تهران.
[23] Ash, S.R. and Ross,(2004), D.K “Crisis management through the Lens of Epidemiology” , Business Horizons.
[24] Pigeon, L. (2002)" A Conceptual approach for military data fusion"; Submitted for the 7th International Command and Control Research and Technology Symposium; Quebec City, September.
[25] Reason, J.(1990), Human Error, Cambridge: Cambridge university Press.
[26] Tsang, A. (2000)" Military Doctrine in Crisis Management; the beverage contamination cases"; Business Horizons; September-October.
[27] Turner, B.A.(1978), Man-made Disasters, London : Wykeham.
[28] “Emergency Operation Centers (EOCs,2010 )”, www.davislogic.com.