راهبردهای جنگ شناختی در نیروی پدافند هوائی ارتش جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دفاعی، دانشکده جنگ، دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، تهران، ایران

2 استادیار، دانشکده جنگ، دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: جنگ شناختی یکی از مهمترین جنگ های آینده خواهد بود و دشمنان به‌طور فزاینده‌ای با پیشرفت فناوری‌های هوافضا و ظهور پهپادها و موشک‌های هوشمند، از جنگ شناختی برای تأثیرگذاری بر تصمیم‌گیری، نگرش و مغز افزارها استفاده می‌کنند. بر این اساس هدف از پژوهش تدوین راهبردهای جنگ شاختی در پدافند هوایی آجا است.
روش‌شناسی: این پژوهش کاربردی با استفاده از روش آمیخته متوالی انجام شده است. جهت تعیین راهبردهای جنگ شناختی در مرحله کیفی، نقاط قوت، ضعف، تهدیدات و فرصت ها شناسایی گردید. مشارکت‌کنندگان این مرحله شامل شماری از خبرگان دفاعی بودند که به صورت غیر تصادفی برای مصاحبه انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته گردآوری و با روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم‌افزار مکس‌کیو‌دی‌اِی تحلیل شدند. در بخش کمی، با توجه به ماتریس سوات راهبردها تعیین گردیدند. جامعه آماری این مرحله شامل خبرگان پدافند هوایی بود. نمونه‌گیری به روش هدفمند انجام گرفت و داده‌های این مرحله از طریق پرسشنامه گردآوری و تحلیل شد.
یافته‌ها: عوامل شناسایی‌شده در این پژوهش در چهار راهبرد دسته‌بندی شدند؛ الف) راهبردهای انطباقی-محافظه‌کارانه،ب) راهبردهای تهاجمی،ج) راهبردهای رقابتی،د) راهبردهای تدافعی. با توجه به تحلیل‌های انجام‌شده، پدافند هوایی در حوزه جنگ شناختی در حالت تدافعی قرار دارد و هم از ضعف‌هایی برخوردار است و هم با تهدیداتی مواجه است. از این رو، طراحی پدافند هوایی جمهوری اسلامی ایران در جنگ شناختی با هدف حفاظت از سامانه‌ها و تقویت توان مقابله با تهدیدات نوین ضرورت دارد.
نتیجه‌گیری: بهبود وضعیت موجود این عوامل در سازمان‌های دفاعی می‌تواند به ارتقای سطح تاب‌آوری شناختی کارکنان کمک کند همچنین نیروی پدافند هوایی ارتش ج.ا.ایران نه‌تنها در میدان نبرد فیزیکی، بلکه در جنگ شناختی نیز به‌عنوان یک بازیگر مهم عمل کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cognitive warfare strategies in air defense

نویسندگان [English]

  • Valiollah Amiri 1
  • Abolfazl Sepehrirad 2
1 PhD Student in Defense Management, School of War, AJA Command and Staff University, Tehran, Iran
2 Assistant Prof., School of War, AJA Command and Staff University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Background & Purpose: Cognitive warfare will be one of the most important wars in the future, and with the advancement of aerospace technologies and the emergence of smart drones and missiles, enemies will increasingly use cognitive warfare to influence decision-making, human attitude and mindware. Therefore, the purpose of the research is to formulate the strategies of the Shakhti war in air defense.
Methodology: This applied research has been done using sequential mixed method. In the qualitative phase, identifying strengths, weaknesses, threats and opportunities has been the main goal. The participants of this stage included a number of defense experts who were selected based on the characteristics of accessibility, having publications related to air defense and being ready for an interview. Data were collected through semi-structured interviews and analyzed by thematic analysis using MAXQDA software. In the quantitative part, strategies were determined according to the SWOT matrix. The statistical population of this step included air defense experts. Sampling was done by 7 method and the data of this stage was collected and analyzed through a questionnaire.
Findings: The factors identified in this study were categorized into four strategies: A) adaptive-conservative strategies, B) offensive strategies, C) competitive strategies, and D) defensive strategies. According to the analyses conducted, air defense in the field of cognitive warfare is in a defensive state and has both weaknesses and faces threats. Therefore, designing the air defense of the Islamic Republic of Iran in cognitive warfare with the aim of protecting systems and strengthening the ability to deal with new threats is necessary.
Conclusion: Improving the current situation of these factors in defense organizations can help to improve the level of cognitive resilience of employees, and the Air Defense Force of the Iranian Armed Forces can act as an important actor not only in the physical battlefield, but also in cognitive warfar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Strategies"
  • "Air Defense Force of the Islamic Republic of Iran"
  • "cognitive warfare"
اسلامی، سجاد، عباسی، قدرت اله. (1402). بررسی رابطه بین اضطراب سلامت و باور به تئوری توطئه با نگرش به واکسن کووید-19. سلامت و بهداشت اردبیل، 14(2)، 214-224.
اسماعیلی، حمید، میارعباسی، ابوذر. (1403). بررسی قابلیت‌های علوم و فناوری‌های شناختی برای کاربردهای دفاعی- امنیتی جمهوری اسلامی ایران. راهبرد دفاعی، 22(86)، 43-73
امام خامنه‌ای؛ سخنرانی در جمع فرماندهان و مسئولین آجا. (1396)
امام خامنه‌ای؛ سخنرانی در جمع مسئولین و متخصصان علوم شناختی. (1397)
پاک پرور، محسن.(1403). جنگ شناختی و نقش دیپلماسی در مقابله با آن. (3 اردیبهشت 1403)
ترابی، قاسم.( 1399) معماری سازمانی جنگ شناختی در ارتش جمهوری اسلامی ایران، دوفصلنامه بازی جنگ دافوس آجا،14. 3(7)، 133-152.
جلالی ،هوشنگ ،تاریخ نظامی ایران،هیئت معارف جنگ شهید صیاد شیرازی،تهران ،1389
خرازیان، پیمان و محمدی، اردشیر.  (1397). نقش پدافند هوایی در استحکام قدرت ملی نظام جمهوری اسلامی ایران. مطالعات دفاعی استراتژیک، 16(73)، 63-86.
دانایی‌فرد، حسن؛ آذر، عادل و الوانی، سید مهدی. (1402). روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع. تهران: انتشارات صفار.
رضا شاملو، و بهروز تسلیمی کار،(1398). تبیین نقش پدافند هوایی در ارتقای توان دفاعی ج. ا. ایران، راهبرد دفاعی، 17(67)، 13-36.  
رضایی، داود و ابراهیمی، حسین.(1403). شناسایی عوامل، چالش ها و راهکارهای مقابله با جنگ شناختی با تمرکز بر نسل زِد در ایران. مدیریت دفاع هوایی، 3(2)، 27-42.
ریاضی، وحید؛ بختیاری، ایرج؛ ایمانی، علی و اسدپور آرانی، ابوطالب.(1403). راهبردهای آمادوپشتیبانی نیروی پدافند هوایی آجا برای جنگ های آینده. مدیریت دفاع هوایی3(4)، 69-92.
شاملو، رضا و تسلیمی‌کار، بهروز.  (1398). مقاله پژوهشی: تبیین نقش پدافند هوایی در ارتقای توان دفاعی ج.ا.ایران. راهبرد دفاعی،17(3)، 13-36.
عراقی ، عبدالله.(1401). واکاوی اهداف جنگ شناختی دشمن. فصلنامه علمی مطالعات دفاع مقدس، 8(32) ، .162 
عراقی، عبدالله؛ بیدگلی، محمد و رجبی ده برزوئی، اصغر. (1401). واکاوی اهداف جنگ‌شناختی دشمن و راهکارهای تاب‌آوری مقابله با آن با تاکید بر آموزه‌های قرآن. فصلنامه علمی مطالعات دفاع مقدس، 8(4)، 143-162.
فرهنگ، سجاد،  پناهی فر، سجاد. (1403). بررسی تأثیر آموزش مؤلفه‌های جنگ‌ شناختی بر روی میزان رضایت شغلی کارکنان نظامی. فصلنامه مدیریت نظامی، 24(94)، 26-42.
قیامی، سید برات، سجادی اصیل، وحید و مصدق، مسعود.  (1399). معماری سازمانی جنگ شناختی در ارتش جمهوری اسلامی ایران. دوفصلنامه بازی جنگ،3(17)،133-152.
کشاورز، محمود. (1403). راهبرد دشمن در جنگ شناختی در عرصه حاکمیتی. فصلنامه مطالعات ملی،25(98)، 159-180.
لطفی، احمد؛ فضلی، حسین و اسفندیاری فر، حسن.(1398). ارائه الگوی گسترش شبکه تسهیلات کنترل و فرماندهی با استفاده از مدل‌سازی ریاضی. فصلنامه علمی-پژوهشی فرماندهی و کنترل، ۲ (۴)، ۴۳-۵۷.
مداح، پرهام و شاه محمدی، محمد. (1403). فرصت‌ها و چالش‌های هوش مصنوعی در جنگ شناختی. دانش نامه علوم سیاسی، 4(13)، 84-101.
مرادی، حجت‌الله.(1399). جنگ شناختی و فرهنگ دفاعی. فصلنامه مطالعات عملیات روانی، 11(51)، 6.
نصیری، گل محمد؛ شکوهی، حسین؛ بختیاری، ایرج و فرخی، عباس. (1403). الگوی رفتاری اثربخش برای فرماندهان یگان‌های عملیاتی نیروی پدافند هوایی آجا. علوم و فنون نظامی، 20(67)، 89-114.  
نیکونهاد، ایوب و بیوک، محسن. (1403). طراحی و تصویر سازی مطلوب از «جهاد تبیین» در تقابل با پدیده جنگ شناختی مبتنی بر اندیشه‌های رهبری معظم انقلاب. آینده پژوهی انقلاب اسلامی، 5(1)، 11-36.
Bienvenue, E., Zac, & Sian. (2019). Innovation and adaptation in cognitive warfare: Considering a cognitive warfare framework. Strategic Vision, 9(45), March 2020.
Friedman, T. L. (2018). The role of globalization in modern economies. Journal of Economic Perspectives, 32(4), 12–25.
McCuen, R. H. (2008). Enhancing critical thinking in engineering education. Journal of Engineering Education, 97(2), 123–131.
NATO. (2020). Evolution of non-kinetic warfare. NATO Publications.
Rongrong, F., Hong, W., & Wenbo, Z. (2019). Dynamic driver fatigue detection using hidden Markov model in real driving conditions. Expert Systems with Applications, 63, 397–411.
Sharma, P., & Singh, R. (2020). Machine learning approaches for big data analysis. Journal of Data Science, 18(3), 120–135.
Tucker, M., Smith, J., Johnson, K., & Lee, R. (2018). Innovative practices in education. Routledge.