ارائه الگویی برای ارتقای امید در یک سازمان دفاعی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت، دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، تهران، ایران

2 استادیار، عضو هیئت علمی دافوس آجا، تهران، ایران.

3 دکتری مدیریت آموزشی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

4 استادیار، گروه مدیریت، دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، تهران، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: امید به عنوان یکی از عوامل کلیدی در افزایش بهره‌وری، ایجاد انگیزه و تقویت تاب‌آوری کارکنان در سازمان‌ها شناخته می‌شود. این مفهوم به‌ویژه در سازمان‌های دفاعی که با چالش‌های پیچیده و محیط‌های کاری پرفشاری روبه‌رو هستند، از اهمیت بیشتری برخوردار است. با توجه به ضرورت ارتقای روحیه و انگیزه کارکنان در این سازمان‌ها، ارائه الگویی برای ارتقای امید می‌تواند به بهبود عملکرد سازمانی و تحقق اهداف راهبردی کمک کند. هدف این مقاله، ارائه یک الگوی کاربردی برای ارتقای امید در یکی از سازمان‌های دفاعی است.
روش‌شناسی: این پژوهش کیفی از نظر هدف،  نوعی پژوهش کاربردی است. منابع اطلاعاتی پژوهش را مستندات علمی منتشرشده و همچنین داده‌های مصاحبه با خبرگان یک سازمان دفاعی تشکیل دادند. در این پژوهش با تعداد 14 نفر از خبرگان  به روش نمونه‌گیری هدفمند و قضاوتی، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انجام شد. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش داده بنیاد (رویکرد ظاهر شونده گلیزری) و با کمک نرم‌افزار مکس‌کیو دی ای تجزیه‌ و تحلیل شدند. روایی پژوهش، با تأیید اعضاء و مشارکت‌کنندگان انجام شد. همچنین پایایی پژوهش به روش توافق یا همخوانی (ضریب توافق 81%) تایید گردید.
یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که الگوی تحقیق شامل سه بعد چیستی (اعتقادات معنوی، واقع‌بینی، هدفمندی، آینده‌نگری، سرمایه روان‌شناختی، تلاش و انگیزه، تاب‌آوری)، چرایی (افزایش نشاط فردی و اجتماعی، تقویت نظام اجتماعی و سیاسی، تقویت بهداشت/سلامت روان، تقویت باورهای شناختی - عاطفی) و چگونگی (توسعه بهزیستی معنوی، تقویت اعتقادات، توسعه سرمایه اجتماعی و فرهنگی، جهاد تبیین، مدیریت رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، تمرکز بر رشد و پیشرفت اقتصادی، تقویت امنیت ملی، توسعه تفکر راهبردی و شناختی، جهاد علمی و ظرفیت‌سازی ملی، جذب نخبگان جوان علمی و فرهیخته، ارتقاء سطح بهزیستی اجتماعی، توسعه هوش هیجانی، سلامت مثبت، شکرگزاری، حکمرانی خوب) است.
نتیجه‌گیری: الگوی نهایی پژوهش، با شناسایی عوامل کلیدی و ارائه راهکارهای عملی می‌تواند نقشی مؤثر در ارتقای امید کارکنان سازمان‌های دفاعی ایفا کند. این الگو با تأکید بر انسجام سازمانی، اعتماد متقابل و تقویت نگرش مثبت، بستری مناسب برای تحقق اهداف راهبردی و افزایش کارآمدی سازمان فراهم می‌آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Presenting a Model for Enhancing Hope in a Defense Organization

نویسندگان [English]

  • Darush Mehri 1
  • Amirhoshang Khademdaghigh 2
  • Masoome Hajihoseinloo 3
  • ali farhadi 4
1 Assistant Professor, Faculty of Management,. Shahid Sattari Aeronautical University of Science and Technology, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Dafos Aja faculty member, Tehran, Iran.
3 PhD in Educational Management, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
4 Shahid Sattari Aeronautical University of Science and Technology, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Background & Purpose: Hope is recognized as a key factor in increasing productivity, motivating employees, and strengthening their resilience within organizations. This concept becomes especially significant in defense organizations, which face complex challenges and high-pressure work environments. Given the necessity of boosting morale and motivation among employees in such organizations, presenting a model for enhancing hope can contribute to improving organizational performance and achieving strategic goals. The aim of this paper is to present a practical model for enhancing hope in a defense organization.
Methodology: This qualitative research is a type of applied research. The research information sources were published scientific documents as well as interview data with experts of a defense organization. In this research, a semi-structured interview was conducted with 14 experts using the method of purposeful and judgmental sampling. The obtained data were analyzed using the grounded theory method (Glaseri's emergent approach) and with the help of MaxQDA software. Validity of the research was done with the approval of members and participants. Also, the reliability of the research was confirmed by agreement method (81% agreement coefficient).
Findings: The results of this study showed that the research model includes the three dimensions of what (spiritual beliefs, realism, purposefulness, foresight, psychological capital, effort and motivation, resilience), why (increasing individual and social vitality, strengthening the social and political system, strengthening health/health). psychological, strengthening cognitive-emotional beliefs) and how to (develop spiritual well-being, strengthen beliefs, develop social and cultural capital, explain jihad, manage media and social networks, focus on economic growth and progress, strengthen national security, develop strategic and cognitive thinking, Scientific jihad and national capacity building, attracting young scientific and educated elites, improving the level of social well-being, developing emotional intelligence, positive health, gratitude, good governance).
Conclusion: The final model of the research,, by identifying key factors and offering practical solutions can play an effective role in enhancing the hope of employees in defense organizations. This model, with an emphasis on organizational cohesion, mutual trust, and fostering a positive mindset, provides a suitable foundation for achieving strategic objectives and increasing organizational efficiency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hope
  • promotion of hope
  • defense organization

مراجع

استراس، آنسلم؛ کوربین، جولیت. (1393). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی – رویه‌ها و شیوه‌ها.  مترجم: بیوک محمدی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
الوانی، سید مهدی. (1395). مدیریت عمومی. نشر نی.
بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی، 29/03/1385.
بیانات در مراسم سی‌وچهارمین سالگرد ارتحال امام خمینی (رض)، ۱۴ /03/ ۱۴۰۲.
تحلیل اخلاقی امید با تأکید بر آیات قرآن کریم (1393). بازیابی 25 اسفند 1402، از:  https://farsnews.ir/news/13930110000475
خلیلیان شلمزاری، محمود (1400). مؤلفه‌ها و مدل مفهومی امید براساس آیات قرآن کریم: خوانشی با رویکرد روان شناختی. روانشناسی فرهنگی، 2، 1-24.
دیدار جمعی از فرماندهان ارتش - انگیزه و امید به آینده، شرط پیشرفت و موفقیت، ۳۰ /01/ ۱۳۸۵.
روهنده، سلیمه. (1400). تبیین امید و امید آفرینی از منظر آیات و روایات با محوریت بیانیه گام دوم انقلاب، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم قرآنی زاهدان.
روئینی، کیارا. (1397). روانشناسی مثبت در حیطه‌های بالینی (پژوهش و عمل). مترجمان: فرید براتی سده و افسانه صادقی، انتشارات رشد.
زارعی، نفیسه و خوشوقت، سمیه. (1401). امیدآفرینی در قرآن با تکیه بر اندیشه‌های جوادی آملی و علامه طباطبایی(ره)، مطالعات تطبیقی قرآن پژوهی، 2، 210-229.
ساغروانی، سیما؛ مرتضوی، سعید؛ لگزیان، محمّد و رحیم نیا، فریبرز. (1393). «تحمیل» نظریه به داده‌ها و یا «ظهور» نظریه از داده‌ها: نظریه پردازی در علوم انسانی و اجتماعی، با روش شناسیِ نظریۀ داده بیناد. پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت، 4(1), 151-170.
سپهوند، تورج و کرمی، خلیل (1398). بررسی روند تحولی امیدواری و مؤلفه‌های آن در کارکنان: یک مطالعه مقطعی از 20 تا 60 سالگی. پژوهش‌نامه روانشناسی مثبت، 5(1)،40-29.
سلیگمن، مارتین ای . پی. (1397). شکوفایی روانشناسی مثبت‌گرا، درک جدیدی از نظریه شادکامی و بهزیستی. مترجمان: امیر کامکار و سکینه هژبریان، نشر روان.
صفری شالی، رضا؛ طوافی، پویا. (1397). بررسی میزان امید به آینده و عوامل مؤثر بر آن در بین شهروندان تهرانی. فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 35، 153- 116.
ضرغامی‌فر، مژگان و آذر، عادل. (1392). تحلیلی بر شیوه نگاشت شناختی در ساختاربندی داده‌های کیفی مطالعات سازمانی. فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، 3(1و2)، 159-185.
علیزاده ‌اقدم، محمدباقر.(1391). بررسی میزان امید به آینده در بین دانشجویان و عوامل موثر بر آن. جامعه‌شناسی کاربردی، 48، 189-206.
فرنام، علی؛  وحمیدی، محمد. (1395). اثربخشی آموزش مثبت‌نگری در افزایش امید با تأکید بر قرآن وآموزه‌های اسلامی، فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 22، 24-46.
فرهوش، محمد؛ جهانگیرزاده، محمدرضا؛ احمدی، محمدرضا؛  حافظی، مجتبی و  کاشانی‌نژاد آبیانه، مرتضی. (1400). تدوین بسته امید درمانی با رویکرد اسلامی درمواجهه با پیامدهای روانشناختی همه‌گیری کرونا. مجله روانشناسی بالینی، 2 (50)، 201-211.
کرسول، جان دبلیو. (1391). طرح پژوهشی رویکردهای کیفی، کمی و ترکیبی. ترجمه علیرضا کیامنش و مریم دانای طوس. تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه علامه طباطبایی.
کندی، کری اچ؛ زیلمر، اریک ای. (1393). روانشناسی نظامی، کاربرد بالینی و عملیاتی. مترجمان: خدابخش احمدی و همکاران، دانژه.
محققیان، زهرا و پرچم، اعظم. (1390). بررسی تطبیقی راهکارهای ایجاد و افزایش امید از دیدگاه روانشناسی مثبت‌نگر و قرآن کریم. نشریه معرفت، 164، 99-110.
مرحمتی و خرمائی. (1397) رابطۀ دین‌داری و امید: نقش واسطه‌ای صبر، روانشناسی تحولی، 56، 435-444.
مگیار – موئی، جینا. ال. (1399). فنون روانشناسی مثبت‌گرا، راهنمای درمانگران. مترجم: فرید براتی سده، انتشارات رشد.
Folkman, S. (2010). Stress, coping, and hope. Psycho - oncology, 19 (9), 901-908.
Freeze, C. (2023). Hope-centered leadership. a dissertation submited to the graduate faculty in partial fulfillment of the requirements for the degree of doctor of philosophy, University of Oklahoma, graduate college.
Heinitz, K., Lorenz, T., Schulze, D. and Schorlemmer, J. (2018). Positive organizational behavior: Longitudinal effects on subjective well-being. PloS One, 13(6), 0198588.
Jones, M. and Alony, I. (2011). Guiding the use of Grounded Theory in Doctoral studies–an example from the Australian film industry. International Journal of Doctoral Studies, 6, 95-114.
Kim, M., Kim, A. C. H., Newman, J. I., Ferris, G. R. and Perrewé, P. L. (2019). The antecedents and consequences of positive organizational behavior: The role of psychological capital for promoting employee well-being in sport organizations. Sport Management Review, 22(1), 108-125.
 Koenig, H. G., Youssef, N. A., Smothers, Z., Oliver, J. P., Boucher, N. A., Ames, D., ... and Haynes, K. (2020). Hope, religiosity, and mental health in US veterans and active duty military with PTSD symptoms. Military Medicine, 185(1-2), 97-104.
Murphy, E. R. (2023). Hope and Well-being. Current Opinion in Psychology, 101558.
Muse, Y. Y. (2018). hope and burnout in human services nonprofit organizations. a dissertation submitted to the graduate faculty in partial fulfillment of the requirements for the degree of doctor of philosophy, University of Oklahoma, graduate college.
 Passmore, S., Hemming, E., McIntosh, H. C. and Hellman, C. M. (2020). The Relationship Between Hope, Meaning in Work, Secondary Traumatic Stress, and Burnout Among Child Abuse Pediatric Clinicians. The Permanente Journal, 24, 19.087.
Pleeging, E., Burger, M. and van Exel, J. (2021). The relations between hope and subjective well-being: A literature overview and empirical analysis. Applied Research in Quality of Life, 16(3), 1019–1041.
Sawyer, K. B. and Clair, J. A. (2022). Hope cultures in organizations: Tackling the grand challenge of commercial sex exploitation. Administrative Science Quarterly, 67(2), 289–338.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار